Πόνοι των άκρων στα παιδιά λόγω ανάπτυξης

Οι πόνοι των άκρων στην παιδική ηλικία, εάν δεν συντρέχουν άλλες αιτίες, συνήθως αφορούν τους πόνους ανάπτυξης. Ως πόνοι ανάπτυξης ορίζονται οι πόνοι που αισθάνονται παιδιά ηλικίας 3-13 ετών στα κάτω άκρα τους, κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας, χωρίς να υπάρχει προφανής αιτία. Τα παιδιά αισθάνονται πόνο στα κάτω άκρα τους και πιο συγκεκριμένα στις περιοχές των μηρών, των γονάτων και των κνημών.

Τα χαρακτηριστικά των πόνων ανάπτυξης

Οι πόνοι που αισθάνονται τα παιδιά και οφείλονται στην ανάπτυξη εμφανίζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

• Εμφανίζονται αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ
• Συνήθως είναι έντονοι
• Μπορεί να ξυπνήσουν τα παιδιά από τον ύπνο τους
• Υποχωρούν εντελώς μέχρι τις πρωινές ώρες
• Συνήθως επηρεάζουν και τα δύο πόδια, όχι μόνο το ένα
• Μπορεί να συμβαίνουν για συνεχόμενες νύχτες ή περιοδικά
• Η έντονη αθλητική δραστηριότητα αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης των πόνων ανάπτυξης
• Οι πόνοι ανάπτυξης δεν επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να κινηθεί ή να αθληθεί την επόμενη μέρα

Ποιες άλλες καταστάσεις μπορεί να μοιάζουν με πόνους ανάπτυξης;

Αν και οι πόνοι ανάπτυξης είναι συνηθισμένοι και φυσιολογικοί, υπάρχουν και άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν παρόμοια συμπτώματα και οι οποίες απαιτούν ιατρική αξιολόγηση. Για παράδειγμα, σε κάποιες περιπτώσεις, οι πόνοι μπορεί να οφείλονται σε τραυματισμούς ή φλεγμονές που δεν είναι άμεσα εμφανείς, όπως σε περίπτωση υπερκόπωσης των μυών ή των αρθρώσεων. Επίσης, ορισμένες παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή οι λοιμώξεις, μπορεί να προκαλούν πόνους στα άκρα που μοιάζουν με πόνους ανάπτυξης. Γι’ αυτό, αν οι πόνοι παραμένουν ή συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, η επίσκεψη σε γιατρό είναι πάντα η καλύτερη επιλογή για να αποκλειστούν άλλες αιτίες.

Οι αιτίες των πόνων ανάπτυξης

Για πολλά χρόνια θεωρούνταν ότι η αύξηση των οστών και των αρθρώσεων με το πέρασμα των χρόνων ήταν υπεύθυνη για τους πόνους ανάπτυξης που αισθάνονται τα παιδιά. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά. Οι πόνοι των άκρων στην παιδική ηλικία, όταν δεν συντρέχει άλλος λόγος, οφείλονται στην έντονη σωματική δραστηριότητα των παιδιών. Τρέξιμο, άλματα και λοιπές δραστηριότητες, αθλητικές και μη, επηρεάζουν τα οστά και τις αρθρώσεις και συγκεντρώνουν έτσι περισσότερες πιθανότητες για την εμφάνιση των πόνων ανάπτυξης.

Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι οι πόνοι αυτοί μπορεί να σχετίζονται με τη μυϊκή κόπωση ή ακόμα και με την αυξημένη ευαισθησία στον πόνο που έχουν ορισμένα παιδιά. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη δομική ανωμαλία ή παθολογική αιτία που να ευθύνεται για τους πόνους αυτούς, γεγονός που ενισχύει τη θεωρία ότι πρόκειται για μια φυσιολογική διαδικασία.

Οι τρόποι αντιμετώπισης των πόνων ανάπτυξης

Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης των πόνων που νιώθουν τα παιδιά στα κάτω άκρα τους και δεν οφείλονται σε άλλη αιτία παρά μόνο στην ανάπτυξη. Οι τρόποι με τους οποίους οι γονείς μπορούν να ανακουφίσουν τα παιδιά από τους πόνους λόγω ανάπτυξης περιλαμβάνουν:

• Ελαφρύ μασάζ στην περιοχή του πόνου
• Κρυοθεραπεία
• Φαρμακευτική αγωγή, με τη συμβουλή των γιατρών και ανάλογα με την ηλικία των παιδιών
• Ασκήσεις διατάσεων
• Τέντωμα των ποδιών πριν τον ύπνο
• Ξεκούραση από τις αθλητικές δραστηριότητες
• Εναλλαγή των αθλητικών δραστηριοτήτων ώστε να αθλούνται διαφορετικές μυϊκές ομάδες

Πότε να ανησυχήσετε

Παρόλο που οι πόνοι ανάπτυξης είναι ακίνδυνοι και δεν σχετίζονται με κάποια σοβαρή πάθηση, υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες οι γονείς πρέπει να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή. Αν ο πόνος συνοδεύεται από:

• Πρήξιμο, ερυθρότητα ή θερμότητα στην περιοχή
• Δυσκολία στο περπάτημα
• Συνεχή πόνο που δεν υποχωρεί το πρωί
• Πυρετό ή απώλεια βάρους

τότε είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν παιδίατρο ή έναν ορθοπαιδικό για περαιτέρω διερεύνηση.

Συμπέρασμα

Οι πόνοι των άκρων στην παιδική ηλικία συνήθως είναι πόνοι ανάπτυξης, οι οποίοι υποχωρούν μετά από κάποιο διάστημα. Η έντονη σωματική δραστηριότητα των παιδιών είναι συχνά εκείνη που οφείλεται για τους πόνους που αισθάνονται στα κάτω άκρα τους και όχι η καθεαυτή ανάπτυξη του σκελετού τους. Επίσης, οι πόνοι λόγω ανάπτυξης δεν επηρεάζουν σε τίποτα την πραγματική ανάπτυξη των οστών και των αρθρώσεων των παιδιών ούτε την ικανότητά τους να γυμναστούν. Ωστόσο, η σωστή ενημέρωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορούν να ανακουφίσουν το παιδί και να μειώσουν την ένταση και τη συχνότητα των συμπτωμάτων.